Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (Tiếp)
Năm 1962
Đầu năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho mời ông Lê Văn Hiến đến và chỉ thị: “Tình hình cách mạng Lào có điểm mới. Chính phủ liên hiệp hai phái Pathét Lào và Trung lập đã thành lập. Lại có vùng giải phóng. Hai ông Hoàng thân Xuvana Phuma và Xuphanuvông đã sang ta yêu cầu cử một đoàn cán bộ giúp bạn xây dựng kế hoạch kinh tế vùng giải phóng. Trung ương Đảng và Chính phủ nhắm chú đảm đương công việc này. Tạm đình chỉ việc học tập, tập hợp anh em chuẩn bị lên Xiêng Khoảng - Cánh đồng Chum thực hiện nhiệm vụ”.
- Nhật ký Lê Văn Hiến, Hội thảo khoa học “Nghiên cứu sưu tầm tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” do Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, Đại sứ quán Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức tại Hà Nội, tháng 7-2006, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 1, ngày 12
Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam nhận định về tình hình Lào sau 8 tháng ký hiệp định ngừng bắn.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 131, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 2, ngày 18
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm Chủ tịch Xuphanuvông ở số nhà 89, phố Lý Nam Đế (Hà Nội).
- Nhật ký công tác bảo vệ Bác Hồ (1945-1969), bản đánh máy, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, tr. 5.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 197.
Năm 1962. Tháng 2, ngày 28
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của phóng viên báo Tin nhanh hàng ngày (Luân Đôn). Người khẳng định Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã thi hành nghiêm chỉnh Hiệp định Giơnevơ và ủng hộ việc thi hành Hiệp định Giơnevơ về Lào.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.10, tr. 529-531.
Năm 1962. Tháng 3, ngày 30
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá III.
Năm 1962. Tháng 5, ngày 7
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp ông Kinim Phônxêna - Bộ trưởng Ngoại giao - Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ Vương quốc Lào và ông Pheng Phôngxana - Cố vấn Chính phủ Lào nhân dịp Đoàn sang thăm hữu nghị Việt Nam.
- Báo Nhân Dân, số 2966, ngày 8-5-1962.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 230.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 214.
Năm 1962. Tháng 5, ngày 19
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được thiếp chúc mừng nhân dịp sinh nhật lần thứ 72 của Người từ Hoàng thân Xuphanuvông - Phó Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Lào.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 6, ngày 27
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về phương hướng cách mạng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, vấn đề Hiệp định Giơnevơ và viện trợ Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá III.
Năm 1962. Tháng 7
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của phóng viên báo Tin tức và Sự thật Thanh niên (Liên Xô).
Trả lời câu hỏi về việc giải quyết vấn đề Lào trong tình hình Đông Nam Á có ý nghĩa gì, Người nói: ‘‘Do sự đấu tranh anh dũng của nhân dân Lào và do sự giúp đỡ của các nước có thiện chí, vấn đề Lào đã được giải quyết một cách tốt đẹp, tức là Chính phủ liên hợp dân tộc đã được thành lập trên nền tảng hoà bình trung lập, độc lập dân tộc. Vấn đề Lào được giải quyết thích đáng có ý nghĩa là ở Đông Nam Á cũng như ở nơi khác các bên đều có thiện chí thì mọi vấn đề đều có thể giải quyết tốt bằng cách thương lượng hoà bình”.
- Báo Nhân Dân, số 3041, ngày 22-7-1962.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.10, tr. 570-571.
Năm 1962. Tháng 7, ngày 21
Buổi sáng, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp đại biểu Ban Thư ký thường trực Hội đồng đoàn kết nhân dân Á - Phi và đại biểu các nước: Liên Xô, Trung Quốc, Triều Tiên, Cộng hòa Dân chủ Đức, Ấn Độ, Inđônêxia, Cuba, Anh, Nhật Bản, Lào sang thăm và dự kỷ niệm lần thứ tám ngày ký Hiệp định Giơnevơ về Việt Nam.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 214.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 8, ngày 15
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp gia đình Hoàng thân Xuphanuvông, Phó Thủ tướng Chính phủ Liên hiệp dân tộc Vương quốc Lào sang thăm và nghỉ hè tại Việt Nam.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 8, ngày 17
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp ông Tỉnh trưởng tỉnh Xiêng Khoảng.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 214.
Năm 1962. Tháng 9, ngày 8
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh số 44 - LCT, cử ông Lê Văn Hiến làm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tại Vương quốc Lào.
- Lệnh Chủ tịch (bản gốc), lưu tại Trung tâm lưu trữ Quốc gia I.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 283.
Năm 1962. Tháng 9, ngày 18
Chủ tịch Hồ Chí Minh nghe ông Lê Văn Hiến báo cáo tình hình chuẩn bị cho công việc ở Lào.
- Nhật ký Lê Văn Hiến, Hội thảo khoa học “Nghiên cứu sưu tầm tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” do Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, Đại sứ quán Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức tại Hà Nội, tháng 7-2006, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 10, ngày 04
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá III.
Năm 1962. Tháng 10, ngày 18
Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và căn dặn ông Lê Văn Hiến - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tại Vương quốc Lào:
“Đối với bất cứ ai cũng giữ quan hệ tốt. Nói ít nghe nhiều.
Đối với kiều bào:
Nói Hồ Chủ tịch rất hoan nghênh việc Nhà Vua đi thăm các nước và mong đợi được đón tiếp phái đoàn của Nhà Vua tại Thủ đô Hà Nội.
Chuẩn bị quà tặng của Bác cho Nhà Vua, Hoàng thân Phuma, Tướng Phumi, Hoàng thân Xuphanuvông.”
- Nhật ký Lê Văn Hiến, Hội thảo khoa học “Nghiên cứu sưu tầm tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” do Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, Đại sứ quán Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức tại Hà Nội, tháng 7-2006, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 10, ngày 23
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Hoàng thân Xuvana Phuma - Chủ tịch Chính phủ Liên hợp dân tộc Vương quốc Lào sang thăm Việt Nam.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 214.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1962. Tháng 11, ngày 01
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Hoàng thân Xuphanuvông, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Lào trên đường đi thăm hữu nghị các nước Đông Nam Á dừng chân tại Hà Nội.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 301.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 214.
Năm 1962. Tháng 12, ngày 05
Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Đoàn đại biểu Chính phủ liên hợp dân tộc Vương quốc Lào do Tướng Phuminôxavẳn - Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính, làm Trưởng đoàn sang thăm hữu nghị Việt Nam.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 320-321.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 214.
Năm 1962. Tháng 12
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho Quốc vương Lào Xrixavang Vátthana cám ơn Quốc vương đã báo tin cho biết việc Quốc vương đã chỉ định Thái tử Vông Savang làm người kế vị ngôi Vua nước Lào.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963
Đầu năm, tại Nhà 54 trong Khu Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp thân mật Hoàng thân Xuphanuvông và đồng chí Cayxỏn Phômvihản.
- Sự kiện và Nhân chứng, Nguyệt san báo Quân đội nhân dân, số 53 (5-1998), tr. 3.
Năm 1963. Tháng 01, ngày 05
Chủ tịch Hồ Chí Minh mời ông Lê Văn Hiến đến bàn về việc chuẩn bị đón Vua Lào sang thăm hữu nghị Việt Nam.
- Nhật ký Lê Văn Hiến, Hội thảo khoa học “Nghiên cứu sưu tầm tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” do Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, Đại sứ quán Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức tại Hà Nội, tháng 7-2006, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 01, ngày 10
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho Quốc vương Lào Xrixavang Vátthana. Thay mặt nhân dân và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Người mời Quốc vương sang thăm hữu nghị Việt Nam nhằm củng cố và phát triển hơn nữa quan hệ giữa hai nước và tăng cường sự nghiệp bảo vệ hoà bình ở Đông Nam Á và thế giới.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 02, ngày 05
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện cảm ơn Quốc vương Lào Xrixavang Vátthana đã gửi điện mừng Người nhân dịp Tết Quý Mão.
Bức điện viết: “Tôi rất cảm động về những lời chúc mừng đầy nhiệt tình của Quốc vương nhân dịp Tết của chúng tôi. Tôi chân thành cảm ơn và xin gửi tới Quốc vương, Hoàng gia và nhân dân Lào anh em những lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Chúc tình hữu nghị giữa hai dân tộc Việt Nam và Lào ngày càng phát triển”.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 347.
Năm 1963. Tháng 02, ngày 18
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về nội dung sẽ thảo luận tại Hội nghị Trung ương, trong đó có vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá III.
Năm 1963. Tháng 02, ngày 22
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Đoàn đại biểu Chính phủ liên hợp dân tộc Vương quốc Lào và Đoàn thể thao Vương quốc Lào.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 354.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 223.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 02, ngày 23
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp ông Thao Phèng - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Lào tại Phủ Chủ tịch.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 354.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 223.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 3, ngày 10
16 giờ, tại sân bay Gia Lâm, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam ra tận cầu thang máy bay đón Vua Lào Xrixavang Vátthana, Hoàng thân Thủ tướng Chính phủ liên hợp dân tộc Lào Xuvana Phuma và các vị khách quý Lào sang thăm hữu nghị nước ta.
Đọc lời chào mừng tại lễ đón, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ mối quan hệ khăng khít lâu đời giữa hai dân tộc Việt - Lào và tin tưởng rằng cuộc đi thăm lần này của Nhà vua sẽ mở ra một thời kỳ mới trong lịch sử quan hệ anh em giữa hai dân tộc:
“Bấy lâu cách trở quan hà,
Từ nay Lào - Việt rất là gần nhau”.
Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Vua và các vị khách quý Lào đến thăm. Sau đó, Người đến thăm đáp lễ.
Tối, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Quốc hội, Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mở tiệc chiêu đãi Vua Lào và các vị cùng đi. Trong diễn văn chào mừng đọc tại tiệc chiêu đãi, một lần nữa, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Tình nghĩa láng giềng anh em Việt - Lào thật là thắm thiết không bao giờ phai nhạt”. Người tuyên bố: “Nhân dân và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà chân thành ủng hộ chính sách hoà bình trung lập của Vương quốc Lào, sẽ hết lòng ủng hộ mọi cố gắng của Nhà vua và của Hoàng thân Thủ tướng nhằm xây dựng một nước Lào giàu mạnh”.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 360-361.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 3, ngày 11
9 giờ, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh hội đàm với Vua Lào Xrixavang Vátthana về những vấn đề có quan hệ giữa hai nước. Sau đó, Người cùng Vua Lào và các vị cùng đi đến thăm chùa Quán Sứ.
Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Vua Lào và các vị cùng đi đến thăm Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Tại cuộc mít tinh của nhà trường tổ chức hoan nghênh Đoàn, Người căn dặn các sinh viên phải cố gắng học tập, trau dồi đạo đức cách mạng để góp phần vào sự nghiệp cách mạng chung, góp phần vào sự nghiệp đoàn kết giữa các dân tộc anh em, vào việc giúp đỡ lẫn nhau giữa hai dân tộc Việt - Lào.
Tối, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự tiệc chiêu đãi do Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Lào tại Việt Nam tổ chức.
Trong lời cảm ơn, thay mặt nhân dân Việt Nam Người bày tỏ lòng kính trọng sâu sắc và những tình cảm nồng nàn đối với Vua, Hoàng tử, Hoàng thân Thủ tướng cùng các vị khách quý Lào và tin tưởng rằng mối quan hệ hữu nghị, hợp tác thân thiện giữa hai nước Việt - Lào chắc chắn sẽ phát triển và củng cố mãi mãi.
- Báo Nhân Dân, số 3272, ngày 12-3-1963.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 361-362.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr.226.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 3, ngày 12
7 giờ 45, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự cuộc mít tinh trọng thể của mười vạn nhân dân Hà Nội do Uỷ ban hành chính Thành phố Hà Nội tổ chức hoan nghênh Vua Xrixavang Vátthana và các vị khách quý Lào sang thăm Việt Nam tại Quảng trường Ba Đình.
Sau đó, Người cùng Vua và các vị khách Lào đến thăm Bảo tàng Cách mạng Việt Nam và Nhà máy Cơ khí Hà Nội.
Tối, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời cơm thân mật Nhà vua và các vị cùng đi.
Trong ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Vua Lào Xrixavang Vátthana ký Tuyên bố chung khẳng định sự hiểu biết, tình đoàn kết giữa nhân dân và Chính phủ hai nước Việt - Lào, đồng thời nói lên sự nhất trí giữa hai nước đối với những vấn đề có quan hệ đến hai nước.
- Báo Nhân Dân, số 3273 và 3274, ngày 13 và ngày 14-3-1963.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 8, tr. 362-363.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 3, ngày 13
12 giờ, tại sân bay Gia Lâm, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta đưa tiễn Vua Xrixavang Vátthana cùng các vị khách quý Lào lên đường về nước.
Trong lời tiễn, Người đọc bốn câu thơ ca ngợi tình hữu nghị Việt - Lào:
“Thương nhau mấy núi cũng trèo,
Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.
Việt - Lào, hai nước chúng ta,
Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”.
- Báo Nhân Dân, số 3274, ngày 14-3-1963.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 363.
Năm 1963. Tháng 5, ngày 10
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc diễn văn trong buổi chiêu đãi Chủ tịch nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa Lưu Thiếu Kỳ đến thăm Việt Nam.
Trong bài diễn văn của mình Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định tình đoàn kết hữu nghị giữa hai dân tộc và nhấn mạnh: "Hiện nay ở vùng Đông Nam Á, đế quốc Mỹ gây ra tình hình hết sức căng thẳng. Ngoài việc vũ trang xâm lược miền Nam Việt Nam, Mỹ đang ra sức phá hoại Chính phủ liên hợp và nền hoà bình trung lập của nước Lào.
Một lần nữa, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tuyên bố luôn luôn nghiêm chỉnh thi hành Hiệp định Giơnevơ về Lào, kiên quyết ủng hộ Chính phủ liên hợp ba phái do Hoàng thân Xuvana Phuma làm Thủ tướng, trong việc thực hiện chính sách hoà bình, trung lập, độc lập, thống nhất và phồn vinh".
- Báo Nhân Dân, số 3331, ngày 11-5-1963.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 66-71.
Năm 1963. Tháng 5, trước ngày 11
Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Bộ trưởng Ngoại giao Xuân Thủy gửi điện mừng tới Vua Lào Xrixavang Vátthana, Hoàng thân Thủ tướng Xuvana Phuma và quyền Bộ trưởng Ngoại giao Khamxúc Keola nhân Ngày lễ Hiến pháp của Vương quốc Lào (11-5), chúc nhân dân Lào thu được nhiều thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng một nước Lào hoà bình, trung lập, độc lập, thống nhất và phồn vinh.
- Báo Nhân Dân, số 3331, ngày 11-5-1963.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 388.
Năm 1963. Tháng 9, ngày 25
Khai mạc cuộc hội đàm giữa ba Đảng: Đảng Lao động Việt Nam, Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào để bàn về mục tiêu, quyết tâm và biện pháp của cách mạng Lào.
Đoàn đại biểu Việt Nam: Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đồng chí Lê Duẩn, Nguyễn Chí Thanh, Nguyễn Văn Linh (Mười Cúc); đoàn Trung Quốc: các đồng chí Chu Ân Lai, Trần Nghị, La Thụy Khanh, Hứa Lập… (10 người); đoàn Lào: đồng chí Cayxỏn Phômvihản.
Cuộc hội đàm được tiến hành tại Trung Quốc.
- Biên niên sử về Lào 1959-1965, t.2, tr. 156, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1963. Tháng 10, ngày 22
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về quan hệ quốc tế, trong đó có vấn đề Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa III.
Năm 1963. Tháng 11, ngày 13
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện mừng ngày sinh lần thứ 56 của Vua Lào Xrixavang Vátthana.
- Báo Nhân Dân, số 3523, ngày 20-11-1963.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 459.
Năm 1963. Tháng 11, ngày 21
Chiều, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Đoàn đại biểu liên minh Phật giáo Lào do ông Mahả Khămtăm, Chủ tịch Hội liên minh Phật giáo Lào dẫn đầu đang ở thăm nước ta.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 258.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.8, tr. 463.
Năm 1963. Tháng 12, ngày 14
Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các đồng chí Lê Duẩn, Phạm Văn Đồng, Nguyễn Duy Trinh, Lê Đức Thọ, Xuân Thuỷ, Phạm Ngọc Thạch, Nguyễn Khang, Nguyễn Lương Bằng, Trần Quốc Hoàn, Phạm Hùng, Võ Nguyên Giáp nghe ông Lê Văn Hiến báo cáo tình hình Lào.
- Nhật ký Lê Văn Hiến, Hội thảo khoa học “Nghiên cứu sưu tầm tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” do Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, Đại sứ quán Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức tại Hà Nội, tháng 7-2006, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1964. Tháng 02, ngày 07
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến gặp đồng chí Cayxỏn Phômvihản và Hoàng thân Xuphanuvông.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t. 2, tr. 276.
Năm 1964. Tháng 02, trước ngày 20
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện cảm ơn Quốc vương Lào Xrixavang Vátthana, đã gửi tới Người điện chúc mừng nhân dịp năm mới (1964).
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.9, tr. 26.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 279.
Năm 1964. Tháng 3, ngày 27
Chủ tịch Hồ Chí Minh triệu tập và chủ trì Hội nghị Chính trị đặc biệt.
Báo cáo tại Hội nghị, Người khẳng định: "Đối với Vương quốc Lào, là nước láng giềng, chúng ta luôn luôn mong muốn và sẵn sàng phát triển quan hệ hữu nghị về mọi mặt. Chúng ta hết lòng ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Lào, chống lại sự xâm lược của đế quốc Mỹ, ủng hộ những cố gắng của Chính phủ liên hợp ở Lào do Hoàng thân Xuvana Phuma làm Thủ tướng, nhằm thực hiện Hiệp định Giơnevơ năm 1962 về Lào, bảo vệ nền hoà bình, trung lập của Lào. Chúng ta thành thật chúc Chính phủ liên hợp Lào sớm thực hiện được hoà hợp dân tộc, mau chóng ổn định tình hình để xây dựng một nước Lào phồn vinh".
- Báo Nhân Dân, số 3651, ngày 28-3-1964.
- Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, t.11, tr. 220-235.
Năm 1964. Tháng 4, ngày 02
Sáng, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Thủ tướng Hoàng thân Xuvana Phuma và Đoàn đại biểu Chính phủ Liên hiệp Vương quốc Lào đang thăm Việt Nam tại Phủ Chủ tịch.
Tối, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự tiệc do Thủ tướng Phạm Văn Đồng chiêu đãi Thủ tướng Hoàng thân Xuvana Phuma và Đoàn đại biểu Chính phủ Liên hiệp Vương quốc Lào.
- Báo Nhân Dân, số 3657, ngày 3-4-1964.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.9, tr. 44-45.
Năm 1964. Tháng 4, ngày 03
Tối, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự tiệc của Đại sứ Vương quốc Lào tổ chức nhân dịp Đoàn đại biểu Chính phủ Liên hiệp Vương quốc Lào sang thăm Việt Nam.
- Báo Nhân Dân, số 3658, ngày 4-4-1964.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.9, tr. 45-46.
Năm 1964. Tháng 4, trước ngày 18
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chúc mừng Quốc vương Lào Xrixavang Vátthana và Quốc trưởng Campuchia Nôrôđôm Xihanúc nhân dịp năm mới theo lịch Phật giáo.
- Báo Nhân Dân, số 3672, ngày 18-4-1964.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.9, tr. 54.
Năm 1964. Tháng 5, ngày 07
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài: Nhân ngày kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ, bút danh Chiến sĩ, đăng báo Nhân Dân, số 3690.
Người viết: “Điện Biên Phủ là một cái mốc chói lọi bằng vàng của lịch sử. Nhân kỷ niệm lần thứ mười chiến thắng Điện Biên Phủ, thiên hạ đang dự đoán sẽ có một Điện Biên Phủ mới ở miền Nam Việt Nam.
Với tinh thần quyết chiến, quyết thắng của Điện Biên Phủ, từ nay về sau nhân dân miền Nam chắc sẽ thắng lợi hơn nữa. Muốn tránh một thất bại như ở Điện Biên Phủ và muốn khỏi mất thể diện, thì đế quốc Mỹ chỉ có một cách là chấm dứt ngay cuộc chiến tranh xâm lược… thi hành nghiêm chỉnh Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Việt Nam, Campuchia và Lào”.
- Báo Nhân Dân, số 3690, ngày 7-5-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 261-265.
Năm 1964. Tháng 5, trước ngày 11
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chúc mừng Quốc vương Lào Xrixavang Vátthana nhân ngày lễ Hiến pháp của Vương quốc Lào (11-5).
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t. 9, tr. 67-68.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 299.
Năm 1964. Tháng 5, ngày 15
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được thư chúc thọ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Bức thư cảm ơn Ban Chấp hành Trung ương Đảng và nhân dân Việt Nam đã hết lòng giúp đỡ cách mạng Lào trong cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai nhằm thực hiện một nước Lào hòa bình, trung lập, độc lập, dân chủ, thống nhất và thịnh vượng.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1964. Tháng 5, ngày 19
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được điện của đồng chí Chính (Hoàng thân Xuphanuvông) chúc thọ nhân dịp sinh nhật Người.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1964. Tháng 5
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn Tạp chí Mainôrity ốp oăn (Tạp chí của một nhóm nhân sĩ trí thức tiến bộ Mỹ).
Người chỉ rõ: Hiệp định Giơnevơ đã tôn trọng những quyền dân tộc bất khả xâm phạm là độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của nhân dân Việt Nam, Lào và Campuchia. Nay đế quốc Mỹ đã và đang phá hoại Hiệp định đó. Người khẩn thiết kêu gọi các nhân sĩ trí thức và nhân dân tiến bộ Mỹ đấu tranh chống chính sách xâm lược của Chính phủ Mỹ ở miền Nam Việt Nam, yêu cầu Chính phủ Mỹ phải để cho công việc nội bộ của Việt Nam do nhân dân Việt Nam tự giải quyết lấy. Phải triệt để tôn trọng những điều khoản của Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Đông Dương, công nhận những quyền dân tộc bất khả xâm phạm của nhân dân Việt Nam.
- Báo Nhân Dân, số 3708, ngày 25-5-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 271-276.
Năm 1964. Tháng 6, ngày 6
Chủ tịch Hồ Chí Minh và đồng chí Võ Nguyên Giáp gặp ông Lê Văn Hiến - Đại sứ Việt Nam ở Lào căn dặn về việc dự đám cưới con Vua Lào.
- Nhật ký Lê Văn Hiến, Hội thảo khoa học “Nghiên cứu sưu tầm tư liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” do Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, Đại sứ quán Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức tại Hà Nội, tháng 7-2006, lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1964. Tháng 7, ngày 3
Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Lễ bế mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội Khóa III nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Lời phát biểu có đoạn: “Đế quốc Mỹ đang xâm lược miền Nam Việt Nam cũng là kẻ đang dùng bọn tay sai gây ra cảnh nồi da nấu thịt, phá hoại nền độc lập, hoà bình, trung lập của nước Lào; và cũng là kẻ luôn luôn khiêu khích, uy hiếp nền độc lập, biên giới và lãnh thổ của nước Campuchia. Nhân dân và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà kiên quyết ủng hộ cuộc đấu tranh anh dũng của nhân dân Lào, của nhân dân và Chính phủ Campuchia, chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai để bảo vệ chính sách hoà bình, trung lập của mình”.
- Báo Nhân Dân, số 3748, ngày 4-7-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 280-283.
Năm 1964. Tháng 7, ngày 4
Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và mời cơm thân mật một số đồng chí lãnh đạo Đảng Nhân dân Cách mạng Lào.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 305.
Năm 1964. Tháng 7, ngày 6
Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng tiếp Hoàng thân Xuphanuvông - Chủ tịch Mặt trận yêu nước Lào, Thủ tướng Chu Ân Lai và Phó Thủ tướng Trần Nghị (Trung Quốc), tại Khu nhà nghỉ Trung ương ở Hồ Tây, Hà Nội.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr.306.
Năm 1964. Tháng 7, ngày 13
Chủ tịch Hồ Chí Minh dự Lễ sinh nhật Hoàng thân Xuphanuvông tại 12 Ngô Quyền, Hà Nội.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 307.
Năm 1964. Tháng 7, ngày 20
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn phóng viên báo Nhân đạo (Pháp).
Trả lời câu hỏi: Dư luận Pháp lo ngại về tình hình ngày càng nghiêm trọng, nguy hiểm ở miền Nam Việt Nam và ở Lào. Tại sao sau mười năm ký kết Hiệp định Giơnevơ lại đi đến tình trạng như vậy? Người nói: Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Đông Dương đã chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình trên cơ sở công nhận chủ quyền, độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, Campuchia và Lào... Nhưng Chính phủ Mỹ đã trắng trợn vi phạm các điều khoản trong hiệp định..., luôn dùng miền Nam Việt Nam để can thiệp vào Campuchia và Lào... họ tăng cường vũ trang can thiệp vào Lào, mở rộng nội chiến ở Lào, phá hoại Hiệp định Giơnevơ năm 1962 về Lào, phá hoại nền hòa bình, trung lập và Chính phủ liên hợp dân tộc ba phái ở Lào.
Rõ ràng chính sách xâm lược của đế quốc Mỹ là nguồn gốc chính và nguyên nhân trực tiếp của tình hình cực kỳ nghiêm trọng hiện nay ở Đông Dương...
- Báo Nhân Dân, số 3764, ngày 20-7-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t. 11, tr. 291-295.
Năm 1964. Tháng 7, ngày 22
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam, nghe Thượng tướng Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam Văn Tiến Dũng báo cáo tình hình chiến trường Lào.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.9, tr. 88.
Năm 1964. Tháng 8, ngày 19
Chủ tịch Hồ Chí Minh họp Hội nghị Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam bàn về vấn đề lực lượng trung lập ở Lào.
- Biên bản Hội nghị Bộ Chính trị, lưu tại Cục Lưu trữ Văn phòng Trung ương Đảng, phông Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá III.
Năm 1964. Tháng 10, ngày 14
Chủ tịch Hồ Chí Minh làm việc và mời cơm thân mật đồng chí Cayxỏn Phômvihản và Hoàng thân Xuphanuvông.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr. 328.
Năm 1964. Tháng 10, ngày 18
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Diễn văn trong buổi chiêu đãi Tổng thống Mali Môđibô Câyta. Người chào mừng Tổng thống và phu nhân cùng các vị khách quý Mali đã đến thăm Việt Nam, hoan nghênh chính sách hoà bình trung lập, tăng cường đoàn kết và hợp tác giữa các dân tộc Á-Phi của Mali. Người nói: “Trong cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược, nhân dân Việt Nam chúng tôi đã được sự đồng tình và ủng hộ của nhân dân yêu chuộng hòa bình toàn thế giới, trong đó có sự ủng hộ vô cùng quý báu của nhân dân Mali anh em… Cho nên nhân dân Việt Nam và Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà luôn luôn tận tình ủng hộ nhân dân Lào, Campuchia, Inđônêxia, Cônggô, Cuba, Vênêduêla và nhân dân tất cả các nước đang đấu tranh chống đế quốc thực dân đứng đầu là đế quốc Mỹ, để giành lại và giữ gìn độc lập và xây dựng đất nước phồn vinh”.
- Báo Nhân Dân, số 3855, ngày 20-10-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 324-328.
Năm 1964. Tháng 11, ngày 13
Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi điện chúc mừng Quốc vương Xrixavang Vátthana, nhân kỷ niệm ngày sinh Quốc vương.
- Báo Nhân Dân, số 3884, ngày 18-11-1964.
- Hồ Chí Minh: Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, t.9, tr. 143-144.
Năm 1964. Tháng 11, ngày 30
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện tại Hội nghị quốc tế đoàn kết với nhân dân Việt Nam chống Mỹ và bảo vệ hoà bình.
Người nói: “Chúng tôi mong rằng nhân dân tiến bộ Mỹ sẽ kiên quyết đấu tranh hơn nữa đòi Chính phủ Mỹ phải thi hành đúng Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Việt Nam, phải chấm dứt ngay cuộc chiến tranh xâm lược đầy tội ác ở miền Nam Việt Nam và mọi hành động khiêu khích và gây chiến đối với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, đối với Lào và Campuchia”.
- Báo Nhân Dân, số 3897, ngày 1-12-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 343-344.
Năm 1964. Tháng 12, ngày 12
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp và chụp ảnh kỷ niệm với Đoàn Văn công Neo Lào Hắcxạt do nhà thơ Sômsi Đêkhămphu làm Trưởng đoàn sang thăm và biểu diễn tại Việt Nam.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
- Những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch (1954-1969), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.2, tr.345.
Năm 1964. Tháng 12, ngày 23
Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của Hãng Thông tin Côpơlây (Hồng Kông).
Trả lời câu hỏi: Cần có điều kiện tiên quyết gì để giải quyết hoà bình vấn đề Đông Nam Á và đặc biệt là vấn đề Việt Nam, Người khẳng định rằng chỉ có một cách là Mỹ phải tôn trọng Hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Việt Nam và các Hiệp định Giơnevơ về Campuchia và Lào, Mỹ phải chấm dứt ngay cuộc chiến tranh xâm lược miền Nam Việt Nam, rút hết quân đội và vũ khí Mỹ ra khỏi xứ này, chấm dứt những hành động chiến tranh đối với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và các nước khác ở Đông Dương.
- Báo Nhân Dân, số 3919, ngày 23-12-1964.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t.11, tr. 351.
Năm 1964. Tháng 12, ngày 30
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận được điện chúc Tết của Vua Lào Xrixavang Vátthana.
- Kho cơ sở Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Còn nữa
Huyền Anh (Tổng hợp)
